Her cümle belli bir düşünceyi anlamlı kurmak için kurulur. Bir cümle kurulurken anlatılmak istenenin düzgün ve açık olması gerekir. Ayrıca cümle mümkün olduğunca gereksiz unsurlardan arındırılması gerekmektedir. İşte bu özellikleri göstermeyen cümlelerde anlatım bozukluğu meydana gelir. Anlatım bozukluklarının önlenebilmesi için cümlede yer alan sözcüklerin ve sözcük öbeklerinin hem anlam hem de dilbilgisi bakımından birbirleriyle uyum içinde olması gerekmektedir.
Kısacası cümleyi oluşturan sözcüklerin eksik veya fazla olması, aralarındaki bağlantıların yanlış olması, sıralarının karıştırılması ve dilbilgisi kurallarına göre uyumlu olmaması anlatım bozukluğuna neden olur. Dolayısıyla anlatım bozukluğunu bulabilmek için dilbilgisi kurallarının iyi bilinmesi gerekmektedir.
Buna göre anlatım bozuklukları şu iki ana başlık altında toplanabilir:
Anlamsal Anlatım Bozukluğu
Gereksiz Sözcük Kullanımı,
Yanlış yerde sözcük kullanımı,
Yanlış anlamda sözcük kullanımı,
Anlam Belirsizliği,
Sıralama ve mantık uyuşmazlığı,
Anlamca aynı olan sözcüklerin kullanımıdır.
Yapısal Anlatım Bozukluğu
Özne-yüklem uyuşmazlığı
Tümleç eksikliği
Nesne eksikliği
Özne eksikliği
Ek yanlışlığı
Çatı uyuşmazlığı
Tamlama yanlışlığı
Ekeylem, yüklem, eylemsi eksikliği