Genleşme: Isı alan maddelerin yapısında artış olarak hacimlerinde büyümeye denir.
Örneğin evde annelerimiz yazın kavanozların içerisinde domates salçası yaparak saklarlar. Bunlar soğukta kaldığından dolayı kapak normalden çok daha fazla sıkışacaktır. Bunun açılması için biraz ısıtılarak maddenin genleştiğini görürüz. Kapak çok daha kolay açılmış olacaktır.
Tren raylarının arasında bırakılan boşluğun sebebi ise genleşmeye bağlıdır. Yaz aylarında raylar güneşten aldığı ısı sonucunda genleşerek hacimleri büyümektedir. Bozukluk ve yamukluğun önlenmesi için genleşme sonucunda boşluk bırakılır.
Elektrik telleri yaz aylarında ısı alarak genleşme gösterir. Bunu fark etmek için yaz aylarında elektrik tellerine baktığımızda aşağıya doğru sarktığını fark ederiz.
Büzülme: Isı veren cisimlerin hacimlerinde küçülme meydana gelmesinde denir. Genleşme olayının tam tersidir.
Örneğin yaz ayında sarkık olan elektrik telleri havaların soğuması sonucunda ısı verirler. Isı veren tellerin hacimlerinde küçülme meydana gelerek sertleşerek sarkıklar ortadan kakar.
Genleşen tren rayları arasındaki boşluk azalmıştır, ısı vermesi sonucunda büzülme meydana gelerek raylar arasındaki boşluk oranı çok daha fazla olur.