Aydınlanma çağı sadece Avrupa ve Amerika toplumlarını etkilememiştir. Bu düşünce akımı çok uluslu yapısal düşünce olması Osmanlı devletini de etkilemiştir. Sorgulamaların dinden uzaklaşan, özgür ve eşit bir dünya olacağını düşünen kişiler başlattı. Avrupa ve Amerika’da yayıldı 1774 yılında Amerikan Devrimi, bunu takip eden 1789 yılında Fransa’da isyan çıkmasına neden oldu. İnsanların özgürce yaşama hakları ve isyanları tetikleyen gelişme olmuştur.
Düşünce akımının Osmanlı devletini etkilediği bilinmektedir. İmparatorluktan ayrılan ve bağımsız kendi ülkelerini kurmak isteyen insanlar cemiyetler halinde hareket ettiler. Hükümete ve devlete karşı çeşitli faaliyetler başlatarak harekete geçmişlerdir. Pontus Rum Cemiyeti bunlardan biri olarak görüldü. Fatih Sultan Mehmet tarafından fethedilen Karadeniz bölgesi için Pontus Rum Cemiyeti yeni bir devlet kurma çabasına girişmişlerdir. Hareketlenmeler Trabzon’da başlamıştır ancak Kurtuluş Savaşı sonrasında Türkiye sınırları içinde oluşumunun olmayacağı anlaşılması sonucunda geri çekilmişlerdir.