Sümerler, M.Ö. 4000 – M.Ö. 2000 yılları arasında Güney Irak’ta (Güney Mezopotamya) da hüküm süren medeniyettir. İnsanlık tarihine önemli katkılarda bulunan Sümerler, bir çağın ön önemli medeniyeti haline gelmiştir. Sümerler çağdaş halklarla beraber etkileşim ve benzerlikler göstermişlerdir.
Sosyal, siyasal, kültürel alanda insanlığa önemli miraslar bırakmıştır. Tarihin akışını değiştiren yazıyı bulmuşlardır. Tüm coğrafyaya yaygınlaşması günümüzün sahip olduğumuzun teknolojinin sahipleridir.
Özellikleri;
Site devleti kurmuşlardır.
En önemli şehirleri Ur, Uruk, Lagaş’dır.
Şehirlerin yönetimi ensi ve patesi denilen rahip krallıklarınca yönetilmiştir.
Şehir mimarisinde yapılar kerpiç tuğladan yapılmıştır.
Çok tanrılı dine inançları vardı.
M.Ö. 3500 yıllarında Çivi Yazısını keşfetmişlerdir.
Tarihte ilk kez hukuk kuralları gelişmiştir.
Tarihin ilk hukuk devleti Sümerlerdir.
Urgakina kanunları toplumda fidye ve bedel üzerine hazırlanmıştır.
Edebiyat ve sanatsal alanda gelişmeler görülmüştür.
Gılgamış, yaratılış ve tufan destanı o dönemlerde yazılmıştır.
Dört işlem hesaplamaları keşfedilmiştir.
Ay yılı hesaplamaları yapılmıştır.
Örf ve adetlere, gelenek ve göreneklere sahiplerdir.
Orta Asya’dan göç ettikleri sanılmaktadır.
Akkadlar tarafından son verilmiştir.