- yüzyıl başlarında Osmanlı devletinde oluşan yenilik ve değişim hareketleridir. Pek çok yabancı kaynakta Osmanlı reformu olarak nitelendirilse de Tanzimat hareketi reform özelliklerinin çoğunu içermez. Tanzimat döneminin önemli düşünce insanları Mustafa reşit paşa, Keçecizde Fuat Paşa ve Mehmet Emin Ali Paşa gibi isimlerdir. Dönem İkinci Abdülhamit’in tahta çıkışıyla ve yenilikleri destekleyen düşünce insanlarının sesinin azalmasıyla sona ermiştir.
Tanzimat Döneminde Yapılan Yenilikler Nelerdir?
Bu dönemde yapılan yeniliklerden en ses getireni gayrimüslim halkın da diğer vatandaşlarla aynı statü ve haklara yakın haklar kazanması olmuştur. Özellikle ticarette büyük ayrıcalıkların çoğunun ortadan kalkması epey yankı uyandırmıştır.
Yargı Alanında Yapılan Yenilikler
Nizamiye mahkemelerinin kurulmasının beraberinde daha laik bir hukuk sistemi oluşturulma çabasına girilmiştir. Nizamiye mahkemelerine Gayrimüslim ve Müslüman yetkililerin bir arada bulunması d bunun bir işaretidir. Tanzimat döneminde yapılan hukuk alanındaki yenilikler batının az da olsa örnek alınmasıyla oluşmuştur
Ticaret Alanında Yapılan Yenilikler
Gayrimüslimlerin Müslüman halkla aralarındaki vergi ve ticari anlaşma farklılıkların giderilmesi amacıyla bu dönemde ticari alanda eşitlik sağlanmaya yönelik çalışmalar yapılmıştır. 1841 senesinde ilk kez bütçe hazırlanmıştır. Devlet adamlarının halktan resmi olanlar dışında vergi almalarının önüne geçilmesi sağlanmıştır.