Tanzimat döneminde kültürel ve siyasi hareketlerin sonucunda ortaya çıkmıştır. Mustafa Reşid Paşa tarafından Gülhane Hattı Hümayunu denilen yerde okunmuştur. Edebiyatçılar için 1860 yılında Tanzimat edebiyatının başlangıcı olarak kabul edilmiştir.
Genel özellikleri;
Tanzimat edebiyatının hazırlıkları yapılmıştır. Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayınlanması sona erdi.
1860 yılında Tercüman-ı Ahval gazetesi yayınlanmaya başladı.
Batı edebiyatı örnek alınarak roman, hikaye, tiyatro, eleştiri, makale gibi türlerin kullanımı.
I. Tanzimat dönemi sanatçıları Fransız Devriminden etkilenerek vatan, millet, adalet, eşitlik, hürriyet gibi konulara eserlerinde yer vermiştir.
I. Tanzimat döneminde topum için sanat ve sanat için sanat anlayışları ortaya çıkmıştır.
I. Dönem sanatçıları toplumu eğitmeyi benimsemiştir. Dolayısıyla yalın bir dile kullanılarak anlatılmıştır. İstenilenler başarı göstermemiştir. II. Dönem sanatçılarının sade bir dil kullanma ihtiyaç gerek duymamışlardır.
Tanzimat edebiyatında klasisizmden etkilenerek genel romantizmden etkilenmiştir. Tanzimat II. Döneminde realizmin etkisinde kaldı.
Tanzimat edebiyatında gazeteler edebi, sosyal, politik alanlarda fikirler atmasına rağmen makale, tiyatro gibi edebi türlerin örnekleri görülmüştür.
Tanzimat edebiyatı sanatçıları etkilemiştir. Yazar, şair, devlet adamı gazetecilik alanında ilgisini göstermiştir.